Diyabetik Gebe Takibi

A – Tip 1 Diyabet ve Gebelik 

Tip 1 diyabet, genellikle çocukluk çağında başlayan bir hastalıktır ve mutlaka insülin enjeksiyonuna ihtiyaç vardır.
Gebe kalmayı planlayan tip 1 diyabetli anne adayı, yaklaşık üç ay öncesinden itibaren yakın takibe alınmalı HbA1c düzeyi normal olduğunda gebeliğine izin verilmelidir.
Bunun dışında göz dibi muayenesi ve 24 saatlik idrarda testler yapılarak, göz dibinde ve böbreklerde diyabete bağlı sorunlar araştırılmalıdır. Diyabetli gebenin takibi ve doğumu tam teşekküllü bir merkezde yürütülmelidir.
Günümüzde, iyi bir takip ve insülin tedavisi ile tip 1 diyabetli kadınların sağlıklı gebelik geçirmeleri ve doğumları mümkün olabilmektedir.

B–Tip 2 Diyabet ve Gebelik

Tip 2 diyabet, genellikle ileri yaşta  ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Ailede diyabet hastası olması, yaş, kilo, yeme alışkanlığı gibi risk faktörleri diyabet gelişimini etkiler.
Üreme çağındaki tip 2 diyabetli kadınlar bebek sahibi olmak isteyebilir. Bu durumda Oral anti diyabetik ilaç kullanımı fetus üzerinde zararlı olacağından kesilmeli ve kan şekeri kontrolü için insülin tedavisine geçilmelidir.

C –Gestasyonel Diyabet ( Gebelik Şekeri )  ve Gebelik 

Hamile kadınların bazılarında gebeliğin seyri sırasında diyabet (şeker hastalığı) ortaya çıkabilir. Ortaya çıkan bu durum gebelikten sonra normale dönebileceği gibi kalıcı da olabilir.
Gebelik sırasında ortaya çıkan şeker hastalığına gestasyonel diyabet adı verilir. Gebelik ile ilgili şeker hastalığı 24-28. haftalarda ortaya çıkar.
Bu nedenle gebelik takipleri sırasında şeker tarama testi yapılır.
Ayrıca ailesinde diyabet, daha önceki doğumlarda iri bebek ( 4000 gr üzerinde ), nedeni açıklanmamış ölü doğum  öyküsü olan anne adaylarında  ilk görüşmede kan şekeri düzeyi istenmelidir.
Bu testin yapılabilmesi için kişinin aç olması gerekmez. Herhangi bir zamanda kişiye 50 gram glikoz içirildikten 1 saat sonra kan örneği alınarak şeker düzeyine bakılır. 140 mg / dl nin altı normal olarak kabul edilir. 140 mg/dl’nin üzerinde 3 saatlik oral glikoz tolerans testi ( OGTT ) uygulanır. 180 mg/dl’ nin üzerinde ise gestasyonel diyabet tanısı konur.

Tedavide bazen sadece diyet yeterli olurken bazen hastanın insülin kullanması gerekebilir. Doğumdan 6 hafta sonra kalıcı diyabet yönünden araştırılmalıdır. Bu gebelerin % 60’ın da ileri yaşlarda diyabet ortaya çıkabilir. Bu nedenle yıld bir kez diyabet kontrolü önerilir.

Diyabetik Annede Ortaya Çıkabilecek Sorunlar

• Düşük
• İlk aylarda kan şekeri kontrolü kötü olan annelerde veya diyabete bağlı damarsal değişiklikler oluşmuş gebelerde düşük riski artmaktadır.
• Preeklempsi
• Gebelikte tansiyon yüksekliği ile seyreden ciddi bir rahatsızlıktır ve diyabetli gebelerde daha sık görülür.
• Ablasyo  Plasenta
• Bebeğin plasentasının anne rahim duvarından doğumdan önce ayrılmasıdır.
• İdrar yolu ve mantar enfeksiyonları
• Diyabetik gebelerde daha sık görülür.
• Anne ölümü
• Takip ve tedavisi yapılmamış gebelerde şeker koması ya da preeklempsi nedeniyle nadir de olsa görülebilir.

Diyabetik Annede Ortaya Çıkabilecek Fetusa Bağlı Sorunlar

• Doğumsal Anomaliler
• Döllenmeden önceki dönemde  ve erken gebelik döneminde kan şekeri kontrolü iyi düzenlenemez ise, anomali sıklığı üç kat artar. ( Özellikle kalp anomalileri, trakea – özofageal fistül, sakral agenezi, kısa barsak sendromu  )
• Makrozomi
• Bebek ağırlığının 4000 gr üzerinde olmasıdır. Bebeğin iriliğine bağlı olarak doğuma ait komplikasyonlarda artış görülür.
• Polihidroamniyos
• Bebeğin içinde bulunduğu sıvının fazla olmasıdır. Diyabetli gebelerde % 20 oranında görülür.
• Yenidoğan kan şekeri düşüklüğü
• Yenidoğan sarılığı
• Kan kalsiyum düşüklüğü
• Anne karnında bebek ölümü
• Uzun süreli diyabeti olan, göz ve böbrek gibi organlarda diyabete bağlı hasar meydana gelmiş gebelerde bu risk yüksektir.
• Yenidoğan ölümü
• Diyabetik anne bebeklerinde, bebeğin  akciğer gelişimi olumsuz yönde etkilenir.
• Respiratuvar Distress Sendromu ( RDS )  görülme oranı yüksektir. Akciğer gelişimi normale oranla geç olacağından doğum zamanı iyi planlanmalıdır